| Regiony, miasta, wsie na mapie Gruzji |
|---|
| Abastumani (gruz. აბასთუმანი, także Abastuman) – miejscowość w Gruzji, osiedle leżące w południowo-zachodniej części państwa, w górach Małego Kaukazu. Położone jest na wysokości 1300 m n.p.m. , liczy ok. 1 tys. mieszkańców (dane z 2003 roku). Jest to znany ośrodek turystyczno-uzdrowiskowy (popularny już od XIX wieku) bogaty w ciepłe źródła mineralne. Znajdują się tam liczne sanatoria, w których leczy się choroby dróg oddechowych, m. in. gruźlicę i astmę, a także niedokrwistość. |  |
| Achalciche (także Achalcyche, gruz. ახალციხე, dawniej Lomsia) – miasto w Gruzji w prowincji Samcche-Dżawachetia, miejscowość uzdrowiskowa w kompleksie źródeł termalnych. Jest ona położona w południowo-zachodniej części kraju w Małym Kaukazie nad rzeką Pocchowi-Ckali. Miasto powstało na przełomie X i XI wieku. Pod koniec XVI wieku zostało podbite przez Imperium osmańskie, pod którego rządami pozostawało przez wiele wieków. | |
| Achalgori albo Leningor – miasto w Gruzji, we wschodniej części Osetii Południowej, 49 km w linii prostej (ok. 55 km drogami) na północny zachód od Tbilisi, a 33 km na północny wschód od Gori, nad rzeką Ksani, 788 m n.p.m. W czasach ZSRR w Gruzińskiej SRR, do 1990, pod gruzińską nazwą ლენინგორი – ros. Ленингори (Leningori, na cześć W. Lenina), wariantu tej nazwy dalej używają osetyjscy seperatysci: oset. Ленингор (Leningor). | |
| Achalkalaki albo Achałkalaki – miasto w Gruzji, 60 975 mieszkańców (według danych z 2002), w tym w 90% Ormian. Znajduje się ok. 30 km od granicy z Turcją, w prowincji Samcche-Dżawachetia. | |
| Bakuriani – narciarski kurort w Gruzji, położony niedaleko miejscowości Bordżomi. Miasto położone w górach (1700m n.p.m. ), leży nieopodal wulkanu – Mucheri. W Bakuriani znajduje się skocznia narciarska oraz ogród botaniczny. | |
| Batumi - miasto w południowo-zachodniej Gruzji, na wybrzeżu Morza Czarnego, stolica autonomicznej republiki Adżarii. Ludność: 180 tys.. Trzecie co do wielkości miasto kraju. Batumi jest siedzibą Gruzińskiego Sądu Konstytucyjnego . Stolica Autonomicznej Republiki Adżarii, wchodzącej w skład Republiki Gruzińskiej. Skład etniczny urozmaicony: Gruzini - chrześcijanie i Gruzini - muzułmanie, przede wszystkim w tej grupie Adżarowie, Rosjanie (mniejszość postkolonialna), Ormianie i Żydzi. | |
| Bordżomi (dawniej Abbas-Tuman, gruz. ბორჯომი) – miasto uzdrowiskowe w Gruzji w regionie Wewnętrzna Kartlia. Położone jest w górach Małego Kaukazu, nad rzeką Kurą. Wokół miasta roztaczają się tereny Parku Narodowego Borjomi-Kharagauli. Zamieszkiwane jest przez około 15 tys. mieszkańców. Miasto zostało założone w 1829 roku. | |
| Cchinwali - stolica Osetii Południowej, na wpół niezależnej republiki, będącej oficjalnie częścią Gruzji. Leży w północnej części Gruzji, nad brzegami rzeki Didi Liachwi (Wielka Liachwa). Miasto zamieszkuje 40 529 mieszkańców. W latach 1934-1961 nosiło ono nazwę Staliniri. Współrzędne geograficzne 42.225660 E, 43.970075 N. Cchinwali jest regionalnym centrum przemysłu drzewnego, spożywczego, włókienniczego i chemicznego. | |
| Chaszuri (gruz. ხაშური, w czasach stalinowskich Stalinisi სტალინისი) – miasto w środkowej Gruzji, w Kotlinie Środkowokartlijskiej, na przedgórzu Gór Lichskich. Położone nad rzeką Kurą, założone w 1872 jako przystanek kolejowy zwany Michajłowo. Obecnie jest częścią regionu (mkhare) Wewnętrzna Kartlia i siedzibą dystryktu (raioni) Chaszuri. W mieście działają Zakłady transportu kolejowego i przemysłu spożywczego, wytwórnia butelek dla rozlewni wód mineralnych. | |
| Czchałta – stolica Górnej Abchazji, stanowiącej część Abchaskiej Republiki Autonomicznej, do niedawna kontrolowana przez wierny władzom w Tbilisi rząd abchaski, gdzie też od września 2006 do sierpnia 2008 mieściła się jego siedziba.10 sierpnia została opanowana przez siły zbrojne Abchazji, które podniosły nad Czchałtą abchaskie flagi. | |
| Cziatura – miasto w Gruzji. Według danych szacunkowych na rok 2005 liczy 12 216 mieszkańców. Ośrodek przemysłowy, słynący m. in. z wydobycia rud manganu. | |
| Czorwila - miejscowość położona we wschodniej Gruzji w regionie Imeretia. W 2002 roku żyło tam 1535 mieszkańców. | |
| Dolna Kartlia region południowo-wschodniej Gruzji, ze stolicą w Rustawi. Region ten od zachodu graniczy z Samcche-Dżawachetią, od północy z Wewnętrzną Kartlią oraz Mcchetą-Mtianetią, od wschodu z Kachetią, południowa granica regionu jednocześnie jest granicą państwa z Azerbejdżanem i Armenią. | |
| Gagra – miasto w Abchazji, położone nad Morzem Czarnym, u stóp Kaukazu. Popularny kurort z okresu Związku Radzieckiego. Drugie co do wielkości miasto Abchazji. W latach 1903−1918 w mieście działała linia tramwajowa. W okresie lat 1917-1921 w Gagrze funkcjonowała polska placówka o charakterze konsularnym. Przypisy | |
| Gali – miasto w Gruzji, w Abchazji. Według danych szacunkowych na rok 2005 liczy 11 861 mieszkańców. Ośrodek przemysłowy. | |
| Gori – stolica prowincji Szida Kartli we wschodniej Gruzji. Miasto leży na północny zachód od Tbilisi u ujścia rzeki Liakhvi do rzeki Mtkvari, ma 46 680 mieszkańców. Jest administracyjnym, kulturalnym i przemysłowym centrum okręgu o rozwiniętym rolnictwie. W Gori znajduje się teatr, muzeum historii i sztuki gruzińskiej, uniwersytet i wiele szkół wyższych. Główne zakłady przemysłowe należą do przemysłu bawełnianego i maszynowego. | |
| Gudauri (გუდაური) - gruziński kurort narciarski leżący w górach Kaukazu w regione Mccheta-Mtianetia. Zaraz za miejscowością zaczyna się podejście pod górę Sadzele (3260 m n.p.m. ) i sąsiednią Kudebi (3008 m n.p.m.). Miejscowość położona jest na wysokości 2200 metrów n.p.m. Kiedyś była tylko leżącą przy Gruzińskiej Drodze Wojennej stacją pocztową, gdzie dyliżanse i carscy kurierzy wymieniali konie. W połowie lat 80. | |
| Guria jest regionem (mchare) w zachodniej Gruzji, leżący nad wschodnim brzegiem Morza Czarnego. Guria liczy 143 357 mieszkańców (2002), stolica regionu mieści się w Ozurgeti. | |
| Imeretia jest regionem w zachodniej Gruzji, leżącym w górnym dorzeczu rzeki Rioni. 800 tys. Imeretian posługuje się dialektem języka gruzińskiego, stanowiąc jednocześnie grupę etniczną o silnej tożsamości kulturowej. | |
| Kachetia – region wschodniej Gruzji. Na północy graniczy z małą prowincją Tuszetii w łańcuchu górskim Wielkiego Kaukazu, na południu i wschodzie z Azerbejdżanem oraz na zachodzie z gruzińską prowincją Kartlią. Główną rzeką wschodniego regionu jest Alazani, natomiast zachodniego Iori. Mieszkańcy Kachetii mówią dialektem języka gruzińskiego. Gruziński kompleks klasztorny Dawid Garedża położony częściowo w Kachetii jest sporną kwestią między władzami gruzińskimi a azerskimi. | |
| Kaspi – miasto w Gruzji. Według danych szacunkowych na rok 2005 liczy 14 734 mieszkańców. Ośrodek przemysłowy. | |
| Kutaisi – miasto w zachodniej Gruzji, w prowincji Imeretia nad rzeką Rioni, na wysokości 125 – 300 m n.p.m. Około 182,5 tys. mieszkańców, drugie pod względem wielkości miasto Gruzji. Siedziba Parlamentu Gruzji . Oddalone od stolicy – Tbilisi ok. 221 km, lotnisko Kopitnari leży 14 km od miasta. W mitologii greckiej występuje jako Ai, miasto w Kolchidzie, do którego wybrał się Jazon i Argonauci po złote runo. | |
| Lanczchuti – miasto w zachodniej Gruzji, w regionie Guria, ok. 15 tys. mieszkańców (2006). Status miasta otrzymał dopiero w 1961. W mieście znajduje się fabryka konserw, zakład przetwórstwa herbaty, zakład przetwórstwa mięsa i mleka oraz cegielnia. Ważny węzeł kolejowy. W mieście działa klub piłkarski Guria Lanczchuti, który w sezonie 1987 uczestniczył w rozgrywkach Wysszej Ligi SSSR, będącej najwyższą klasą rozgrywek piłkarskich w Związku Radzieckim. | |
| Marneuli – miasto w południowej Gruzji. Według danych szacunkowych na rok 2005 liczy 18 755 mieszkańców. Ośrodek przemysłowy. Miasto zamieszkane jest głównie przez Azerów (83,1%). | |
| Mccheta – miasto we wschodniej Gruzji, przy ujściu rzeki Aragwa do Kury. Ma ok. 7420 mieszkańców (2005). Mccheta jest jednym z najstarszych miast Gruzji. Położona na ważnym trakcie handlowym, łączącym brzeg Morza Czarnego z miastami na kaspijskim wybrzeżu istniała już w głębokiej starożytności. Przez kilka wieków Mccheta była stolicą gruzińskiego królestwa Iberii. Rezydujący w Mcchecie iberyjski król Mirian III w 317 r. | |
| Mccheta-Mtianetia – region północnej Gruzji, ze stolicą w Mccheta. Przez cały ten region przebiega Gruzińska Droga Wojenna – główny szlak prowadzący z Tbilisi do Władykaukazu, przechodzący w poprzek Wielkiego Kaukazu. W 1994 r. Mccheta została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. | |
| Mestia – miasto w północno-zachodniej Gruzji, w regionie Megrelia i Górna Swanetia, położone w górach Kaukazu. Miasto liczy 3482 mieszkańców. Mestia razem z obszarem Górnej Swanetii wpisana została na listę światowego dziedzictwa UNESCO. | |
| Nowy Aton - miasto w rejonie gudauckim Abchazji, położone na wybrzeżu Morza Czarnego. W mieście znajdują się liczne obiekty zabytkowe i inne atrakcje turystyczne: Monaster Nowy Athos, Grota i świątynia (cerkiew) apostoła Szymona Kananejczyka, Na szczycie Góry Iwerskiej - ruiny twierdzy anakopijskiej, Liczne jaskinie, w tym Jaskinia Nowoafońska, Wieża genueńska, Wodospad. | |
| Ozurgeti – miasto w zachodniej Gruzji, stolica regionu Guria. Prawa miejskie posiada od 1840 roku. W latach 1934-1989 oficjalna nazwa miasta brzmiała Macharadze, na cześć Filipa Macharadze, gruzińskiego działacza komunistycznego. Według danych szacunkowych liczba mieszkańców miasta liczyła w 2005 roku 17 743 mieszkańców. Miasto położone nad rzeką Natanebi. Były ośrodek przemysłowy. W czasach radzieckich siedziba Instytutu herbaty i kultur subtropikalnych. | |
| Picunda - miasto w Gruzji, w Abchazji, nad Morzem Czarnym, przy ujściu rzeki Bzyp. Około 11 tys. mieszkańców. Utworzone w V w. p.n.e. przez greckich kolonizatorów jako Πιτυος (Pityus lub Pitiunt). W mieście znajduje się prawosławna katedra św. Andrzeja, zabytek abchaskiej architektury sakralnej X-XI w.. | |
| Poti – miasto w Gruzji, nad Morzem Czarnym, przy ujściu rzeki Rioni, na Nizinie Kolchidzkiej. Około 47,1 tys. mieszkańców. Obok Batumi najważniejszy port morski Gruzji. | |
| Racza-Leczchumi i Dolna Swanetia – region północno-zachodniej Gruzji, ze stolicą w Ambrolauri. Region ten od zachodu graniczy z Megrelią i Górną Swanetią, od południa z Imeretią, od wschodu z Wewnętrzną Kartlią, północna granica regionu jednocześnie jest granicą państwa z Rosją. | |
| Rustawi - miasto w południowo-wschodniej Gruzji, nad rzeką Kurą, ponad 100 tys. mieszkańców. Miasto zostało założone w 1948 r. w pobliżu dużego zakładu metalurgicznego, na miejscu starego osiedla, zniszczonego przez Timura około 1400 r. Czwarte co do wielkości miasto kraju. | |
| Samcche-Dżawachetia - region w południowej Gruzji, ze stolicą w Achalciche. Samcche-Dżawachetia obejmuje sześć prowincji: Achalciche, Adigeni, Aspindza, Bordżomi, Achalkalaki i Ninocminda. Region graniczy z Gurią i Imeretią od północy, Dolną Kartlią i Wewnętrzną Kartlią od północnego wschodu, Armenią i Turcją od południa, Adżarią od zachodu. Przez region przepływa rurociągiem ropa naftowa z Baku do Ceyhan oraz gaz ziemny z Azerbejdżanu do Turcji. | |
| Samtredia – miasto w zachodniej Gruzji, w regionie Imeretia, 28 tys. mieszkańców. W mieście znajduje się fabryka czekolady, zakład przetwórstwa herbaty, zakład przetwórstwa drewna. Ważny węzeł kolejowy. | |
| Senaki (1933-76 Micha Cchakaja, 1976-89 Cchakaja) – miasto w zachodniej Gruzji, na Nizinie Kolchidzkiej. Około 29 tys. mieszkańców. | |
| Sighnaghi – miasto w regionie Kachetia we wschodniej Gruzji, administracyjne centrum prowincji Sighnaghi. Jest jednym z najmniejszym miast w kraju, jego populacja w 2002 r. wynosiła 2146 mieszkańców. Gospodarka Sighnaghi opiera się głównie na produkcji wina i tradycyjnych dywanów. Miasto i jego okolica znana jest z pięknych krajobrazów oraz zabytków. Po rekonstrukcji miasta stało się ono ważnym ośrodkiem turystycznym Gruzji. | |
| Suchumi – formalnie stolica Abchazji, republiki autonomicznej wchodzącej w skład Gruzji, jednak de facto będącej samozwańczym niepodległym, silnie uzależnionym od Rosji państwem. Według danych z 1989 r. miasto liczyło 121 406 mieszkańców, natomiast zgodnie z najnowszymi szacunkami na 1 stycznia 2004 mieszkało tu 92 300 osób. Miasto jest ulokowane w zatoce, na wschodnim wybrzeżu Morza Czarnego. Pełni funkcję portu. | |
| Surami – osiedle typu miejskiego w środkowej Gruzji, w regionie Kartlii Wewnętrznej. Według danych szacunkowych na rok 2005 liczyło 10 091 mieszkańców. Uzdrowisko i ośrodek wypoczynkowy. Miejsce śmierci znanej poetki Łesi Ukrainki. | |
| Tbilisi – stolica i największe miasto Gruzji położone nad rzeką Kurą, zamieszkane przez 1,15 mln osób. Jest głównym kulturalnym, naukowym (Akademia Nauk, Biblioteka Narodowa i liczne szkoły wyższe) i przemysłowym (m. in. produkcja lokomotyw) ośrodkiem Gruzji. | |
| Telawi – główne miasto i administracyjne centrum Kachetii we wschodniej Gruzji. Liczy 20 593 mieszkańców, ulokowane na zboczu wzgórza Ciw-Gombori na wysokości 490 m nad poziomem morza. | |
| Tkwarczeli – miasto w Abchazji. W mieście ośrodek wydobycia węgla kamiennego. Liczba ludności to ok. 4800. | |
| Wale - miasto w południowo-zachodniej Gruzji przy granicy z Turcją. W 2002 roku liczba mieszkańców wynosiła 5031. | |
| Wewnętrzna Kartlia jest regionem w centralnej Gruzji, ze stolicą w Gori. Region ograniczony jest Wielkim i Małym Kaukazem, centralną częścią jest Kotlina Wewnątrzkartlijska. | |
| Zestaponi – miasto w środkowej Gruzji, liczy około 25,9 tys. mieszkańców. | |
| Zugdidi – miasto znajdujące się w zachodniej Gruzji na Nizinie Kolchidzkiej, 30 km od Morza Czarnego, w regionie Megrelia, posiadające około 67,9 tys. mieszkańców. Zugdidi było stolicą Księstwa Megrelii. 11 sierpnia 2008 roku Zugdidi zostało zajęte przez rosyjskie wojska w ramach inwazji na Gruzję podczas wojny w Osetii Południowej. | |