| Regiony, miasta, wsie na mapie Kazachstanu |
|---|
| Ajagöz – miasto o znaczeniu obwodowym we wschodnim Kazachstanie, w obwodzie wschodniokazachstańskim, nad rzeką Ajagöz, siedziba administracyjna rejonu Ajagöz. W 2009 roku liczyło ok. 37,5 tys. mieszkańców. Ośrodek przemysłu spożywczego, olejarskiego i włókienniczego. Miejscowość otrzymała prawa miejskie w 1939 roku. |  |
| Akköl – miasto w północnym Kazachstanie, w obwodzie akmolskim, siedziba administracyjna rejonu Akköl. W 2009 roku liczyło ok. 14 tys. mieszkańców. | |
| Aksaj – miasto w północno-zachodnim Kazachstanie, w obwodzie zachodniokazachstańskim, siedziba administracyjna rejonu Börly. W 2009 roku liczyło ok. 33 tys. mieszkańców. Ośrodek przemysłu materiałów budowlanych i maszynowego. Pierwotnie miejscowość nosiła nazwę Kazachstan (Kazakstan). W 1968 roku wraz z nadaniem praw miejskich otrzymała nazwę Aksaj. | |
| Aksu – miasto o znaczeniu obwodowym w północno-wschodnim Kazachstanie, w obwodzie pawłodarskim, nad Irtyszem. W 2009 roku liczyło ok. 42 tys. mieszkańców. Ośrodek hutnictwa żelaza i przemysłu metalowego, w mieście działa także elektrownia cieplna. W pobliżu miejscowości znajduje się początek Kanału Irtysz–Karaganda. | |
| Aktau – miasto obwodowe w Kazachstanie, na półwyspie Mangystau. Stolica obwodu mangystauskiego, port nad Morzem Kaspijskim. Powstało 1961 w związku z odkryciem na półwyspie Mangystau bogatych złóż ropy naftowej i gazu, połączony rurociągiem naftowym z pobliskimi ośrodkami eksploatacji ropy naftowej – Uzeń i Żetybaj. 159 tysięcy mieszkańców, przemysł chemiczny i spożywczy. W okolicach znajdują się pola naftowe, na których swoje usługi świadczą również polskie firmy takie jak PGNiG Kraków. | |
| Aktobe, także: Aktiubińsk - miasto obwodowe w Kazachstanie, nad rzeką Ilek. Ośrodek administracyjny obwodu aktiubińskiego. Miasto założone w 1869 roku. Rozwinęło się tutaj hutnictwo żelaza i chromu, przemysł maszynowy, chemiczny i lekki. Swoją siedzibę ma tu klub piłkarski FK Aktöbe. Przypisy | |
| Ałga – miasto w północno-zachodnim Kazachstanie, w obwodzie aktobskim, nad rzeką Ilek, siedziba administracyjna rejonu Ałga. W 2009 roku liczyło ok. 20 tys. mieszkańców. Ośrodek przemysłu chemicznego (produkcja nawozów fosforowych i mikronawozów). Miejscowość otrzymała prawa miejskie w 1961 roku. | |
| Ałmaty lub Ałma-Ata – największe miasto Kazachstanu, położone w południowo-wschodniej części kraju, na wysokości ok. 700 m n.p.m. u podnóża Zailijskiego Ałatau, w pobliżu granicy z Kirgistanem, stolica do 1998. | |
| Aralsk - niewielkie miasto (39 tys. mieszkańców) w południowo-zachodnim Kazachstanie, w obwodzie kyzyłordyńskim, współrzędne geograficzne 46°47′38N 61°40′5E, telefoniczny numer kierunkowy +732433. W roku 1847 rosyjski fort mający za zadanie zabezpieczenie rosyjskiej flotylli operującej na Jeziorze Aralskim, ustanowiony przy ujściu rzeki Syr-daria. Na z 1853 Fort Aralsk umieszczono w punkcie o przybliżonych współrzędnych geograficznych 46°5'N 61°25'E, na południe od półwyspu Unadym. | |
| Arkałyk - miasto na Płaskowyżu Turgajskim w obwodzie kustanajskim w centralnym Kazachstanie. Obecnie liczy ponad 50 000 mieszkańców. Posiada stację kolejową. W pobliżu miasta znajdują się złoża boksytów. Miasto jest związane z rosyjskim programem kosmicznym. W jego pobliżu lądowało wiele załogowych statków kosmicznych. Kosmonauci po lądowaniu na Ziemi przybywają tu przed odlotem do Bajkonuru. | |
| Astana (kaz. Астана, do 1961 Akmolińsk, do 1992 Celinograd, do 1998 Akmoła) – miasto w Kazachstanie, od 10 grudnia 1997 stolica tego kraju. Miasto położone jest w północnej części kraju na Pogórzu Kazachskim, na północny zachód od Karagandy nad rzeką Iszym. Na dzień 1 czerwca 2010 roku Astanę zamieszkiwało 701 378 osób. | |
| Atbasar – miasto w północnym Kazachstanie, w obwodzie akmolskim, nad rzeką Żabaj, siedziba administracyjna rejonu Atbasar. W 2009 roku liczyło ok. 30,5 tys. mieszkańców. Centrum regionu rolniczego oraz ośrodek przemysłu spożywczego, elektromaszynowego i materiałów budowlanych. Miejscowość została założona w 1846 roku jako stanica kozacka. | |
| Atyrau – miasto w Kazachstanie, ośrodek administracyjny obwodu atyrauskiego. Port nad rzeką Ural, w pobliżu jej ujścia do Morza Kaspijskiego. Miasto liczy 146 433 mieszkańców (2006). Miasto zostało założone w 1645 r. Obecnie jest to duży ośrodek przeróbki ropy naftowej (miasto połączone jest rurociągiem naftowym z położonym w odległości 720 km rosyjskim miastem Orsk) i przemysłu rybnego. Poza tym rozwinął się tutaj przemysł maszynowy, spożywczy i materiałów budowlanych. | |
| Bałchasz, do 1936 Bertys - miasto w Kazachstanie, w obwodzie karagandyjskim, przystań nad jeziorem Bałchasz. 74 000 mieszkańców (2007). Miasto założone w roku 1928 Przemysł chemiczny, spożywczy, hutnictwo miedzi, węzeł kolejowy, port lotniczy. W poblizu wydobycie rud miedzi i molibdenu. | |
| Bałpyk Bi - miasto w południowym Kazachstanie, w obwodzie ałmackim. Liczy 11 800 mieszkańców. Ośrodek przemysłu spożywczego. | |
| Bejneu - miasto w Kazachstanie, w obwodzie mangystauskim, 14 400 mieszkańców . Ośrodek przemysłu spożywczego. | |
| Borałdaj - miasto w Kazachstanie, w obwodzie ałmackim, 20 900 mieszkańców. Przemysł spożywczy, włókienniczy. | |
| Chromtau – miasto w północno-zachodnim Kazachstanie, w obwodzie aktobskim, siedziba administracyjna rejonu Chromtau. W 2009 roku liczyło ok. 24 tys. mieszkańców. Ośrodek wydobycia rud chromu. Miejscowość otrzymała prawa miejskie w 1967 roku. | |
| Dierżawinsk – miasto w północnym Kazachstanie, w obwodzie akmolskim, nad rzeką Iszym, siedziba administracyjna rejonu Żarkajyng. W 2009 roku liczyło ok. 6 tys. mieszkańców. Ośrodek przemysłu olejarskiego. Miejscowość otrzymała prawa miejskie w 1966 roku. | |
| Fort-Szewczenko, pierwotna nazwa Nowopietrowsk,, miasto w Kazachstanie, w obwodzie mangystauskim, na półwyspie Mangystau, port nad Morzem Kaspijskim, 16 tys. mieszkańców, duży ośrodek przemysłu rybnego, stocznie remontowe. Powstał 1834-1835 jako fort, 1850-1857 przebywał w nim na zesłaniu Taras Szewczenko oraz zesłańcy polscy, m. in Z. Sierakowski, J. Zalewski. Nowopietrowsk był jednym w wielu przystanków na drodze Tarasa Szewczenki. Spędził 7 lat (1850 – 1857) w tamtejszej twierdzy. | |
| Jekybastuz – miasto o znaczeniu obwodowym w północno-wschodnim Kazachstanie, w obwodzie pawłodarskim. W 2009 roku liczyło ok. 125 tys. mieszkańców. Ośrodek wydobycia węgla kamiennego oraz przemysłu materiałów budowlanych i spożywczego, w pobliżu mieszczą się dwie duże elektrownie cieplne: GRES-1 (4000 MW) i GRES-2 (1000 MW). Miasto posiada port lotniczy. W miejscowości działa Instytut Inżynieryjno-Techniczny im. | |
| Jemby – miasto w zachodnim Kazachstanie, w obwodzie aktobskim, w rejonie Mugałżar, nad Embą. W 2009 roku liczyło ok. 11 tys. mieszkańców. Ośrodek przemysłu środków transportu i spożywczego, w pobliżu miasta wydobywana jest ropa naftowa. W 1937 roku miejscowość otrzymała status osiedla typu miejskiego, a w 1967 roku nadano jej prawa miejskie. | |
| Jerejmentau – miasto w północnym Kazachstanie, w obwodzie akmolskim, siedziba administracyjna rejonu Jerejmentau. W 2009 roku liczyło ok. 12,5 tys. mieszkańców. Ośrodek przemysłu olejarskiego i materiałów budowlanych. Miejscowość otrzymała prawa miejskie w 1965 roku. | |
| Jesyk (hist. Issyk, kaz. Есік, ros. Есик = Jesik) - miasto rejonowe w Kazachstanie, w obwodzie ałmackim, 31 314 mieszkańców, przemysł spożywczy, włókienniczy. Znane ze znaleziska Złotego Człowieka. | |
| Jesyl (hist. Iszym, kaz. Есіл, ros. Есиль = Jesil) - miasto w północnym Kazachstanie, w obwodzie kustanajskim. Liczy 12 900 mieszkańców. Ośrodek przemysłu spożywczego. | |
| Kandyagasz - miasto w Kazachstanie, w obwodzie aktiubińskim, 28 500 mieszkańców. Przemysł spożywczy, włókienniczy. | |
| Kapszagaj - miasto w Kazachstanie, w obwodzie ałmackim, położone nad sztucznym zbiornikiem wodnym Kapczagajskim na rzece Ili. Ludność wynosi: 42 100. W okolicy rysunki naskalne Tamgały Tas. Miasto powstało w 1970 w związku z budową zapory i elektrowni wodnej. | |
| Karabułak (kaz. Қарабулақ, hist. Wysokogorka) - miasto w Kazachstanie, w obwodzie ałmackim, 16 200 mieszkańców. Centrum rejonu Eskeldi (kaz. Ескелді ауданы). Przemysł spożywczy. | |
| Karaganda – miasto w Kazachstanie, w Karagandyjskim Zagłębiu Węglowym, stolica obwodu karagandyjskiego. Miasto posiada 446 200 mieszkańców (2006). Ośrodek wydobycia węgla kamiennego, przemysłów: maszynowego, chemicznego, materiałów budowlanych i spożywczego. W mieście znajduje się kilka szkół wyższych, m. in. uniwersytet (zał. w 1972 roku), uczelnia medyczna i politechnika, ponadto kilka instytutów badawczych, muzeum, teatry i ogród botaniczny. | |
| Kaskeleng (kaz. Қаскелең a. Қарасай, ros. Каскелен = Kaskelen) - miasto w Kazachstanie, niedaleko Ałmaty, 30 400 mieszkańców. Przemysł spożywczy. | |
| Kegen - miasto w południowym Kazachstanie, w obwodzie ałmackim. Liczy 9900 mieszkańców. Ośrodek przemysłu spożywczego. | |
| Kentau - miasto w Kazachstanie, w obwodzie południowokazachstańskim, na stokach gór Kara-tau, powstało 1955 z połączenia osiedli Kantagi i Mirgalimsaj, wydobycie i wzbogacanie rud metali nieżelaznych, przemysł maszynowy, elektrotechniczny, materiałów budowlanych. Liczba mieszkańców w 2003 roku wynosiła ok. 50 tys. Кентау. Центральная гостиница. 2007.10 . JPG Кентау. Вид 006. 2007.10. JPG Кентау. Вид 003. 2007.10. JPG | |
| Kokczetaw – miasto o znaczeniu obwodowym w północnym Kazachstanie, nad jeziorem Kopa, na Wyżynie Kokczetawskiej, siedziba administracyjna obwodu akmolskiego. W 2009 roku liczyło ok. 135 tys. mieszkańców. Ośrodek przemysłu chemicznego, spożywczego, elektromaszynowego, ceramicznego, odzieżowego, drzewnego i wydobywczego. Miasto posiada port lotniczy i jest ważnym węzłem kolejowym. W miejscowości działa Uniwersytet im. Szokana Uälichanowa oraz liczne instytucje kulturalne, m. in. | |
| Kułsary – miasto w zachodnim Kazachstanie, w obwodzie atyrauskim, siedziba administracyjna rejonu Żyłyoj. W 2009 roku liczyło ok. 51 tys. mieszkańców. Ośrodek wydobycia ropy naftowej. | |
| Kustanaj (od roku 1997 Қостанай Kostanaj) to miasto obwodowe w północnej części Kazachstanu leżące nad rzeką Toboł. Zamieszkiwane jest przez około 228 tys. mieszkańców. Jest ośrodkiem przemysłu chemicznego (sztuczne włókna), metalowego, materiałów budowlanych, skórzano-obuwniczego, odzieżowego, spożywczego oraz węzłem kolejowym Posiada wyższą szkołę pedagogiczną oraz muzeum regionalne, założone w 1879. | |
| Kyzyłorda (kaz. Қызылорда, ros. Кзылорда, dawniej Кзыл-Орда, Kzył-Orda lub Кызыл-Орда, Kyzył-Orda, do 1853 Ak-Meczet, do 1920 Pierowsk) – miasto w południowym Kazachstanie, nad Syr-darią. Jest ośrodkiem administracyjnym obwodu kyzyłordyńskiego. Posiada około 157,4 tys. mieszkańców. W mieście dominuje przemysł celulozowo-papierniczy, materiałów budowlanych, maszynowy, odzieżowy i spożywczy. W Kyzyłordzie działa wyższa szkoła pedagogiczna oraz muzeum. Do 1929 r. stolica Kazachstanu. | |
| Lenger - miasto w południowym Kazachstanie, w obwodzie południowokazachstańskim, 21 700 mieszkańców. Wydobycie węgla brunatnego. | |
| Makinsk – miasto w północnym Kazachstanie, w obwodzie akmolskim, siedziba administracyjna rejonu Bułandy. W 2009 roku liczyło ok. 17 tys. mieszkańców. Ośrodek przemysłu metalowego. Miejscowość została założona pod koniec lat 20. XX wieku, a prawa miejskie otrzymała w 1945 roku. | |
| Öskemen – miasto w Kazachstanie na przedgórzu Ałtaju, nad rzeką Irtysz. Stolica obwodu wschodniokazachstańskiego. Ludność: 311,0 tys. mieszkańców. Nad Irtyszem znajduje się elektrownia wodna. W mieście działa przemysł metalurgiczny, metalowy, maszynowy, elektrotechniczny, spożywczy, materiałów budowlanych, meblarski. | |
| Pawłodar – miasto obwodowe w północno-wschodniej części Kazachstanu, port nad Irtyszem, siedziba administracyjna obwodu pawłodarskiego. W 2009 roku liczyło ok. 317 tys. mieszkańców. Ośrodek przemysłu hutniczego (huta aluminium), petrochemicznego, maszynowego, metalurgicznego, chemicznego, spożywczego i lekkiego. | |
| Pietropawłowsk - miasto w Kazachstanie, ośrodek administracyjny obwodu północnokazachstańskiego, nad Iszymem. Ludność: 193,3 tys. mieszkańców (2008). Transportem miejskim są trolejbusy. | |
| Ridder – miasto o znaczeniu obwodowym w północno-wschodnim Kazachstanie, w obwodzie wschodniokazachstańskim, w Ałtaju Kruszcowym. W 2009 roku liczyło ok. 50,5 tys. mieszkańców. Ośrodek wydobycia rud ołowiu, cynku, złota i metali rzadkich, hutnictwa metali nieżelaznych oraz przemysłu drzewnego, spożywczego i lekkiego. W mieście znajdują się ponadto: muzeum krajoznawcze, dom kultury i Ałtajski Ogród Botaniczny. | |
| Sajram, do XIII wieku Isfidżab – miasto w Kazachstanie, na południu kraju, w pobliżu granicy z Uzbekistanem. Jest ono jednym z najstarszych miast Kazachstanu, zamieszkanym nieprzerwanie od około 3 tysięcy lat. Należało ono kolejno do Samanidów, Karachanidów, Mongołów, Timurydów, chanatu Buchary i Kokandu, a od roku 1864 do Rosji. W mieście urodził się sufi Ahmad Jasawi (1106–1166). | |
| Saran, miasto w Kazachstanie, w obwodzie karagandzkim, 42 tys. mieszk.. | |
| Sarkan - miasto w Kazachstanie w obwodzie ałmackim, 14 265 mieszkańców (I 2009). Położone w Ałatau 12Dżungarskim. | |
| Semej – miasto w północno-wschodnim Kazachstanie, w obwodzie wschodniokazachstańskim, w pobliżu granicy z Rosją, położone na południowy wschód od Pawłodaru. W 2009 roku liczyło ok. 299 tys. mieszkańców. Port nad Irtyszem, przemysł spożywczy, lekki, cementowy, stocznia, węzeł kolejowy, 4 szkoły wyższe, muzea. | |
| Sieriebrjan – miasto w północno-wschodnim Kazachstanie, w obwodzie wschodniokazachstańskim, nad Irtyszem, siedziba administracyjna rejonu Zyrjan. W 2009 roku liczyło ok. 10 tys. mieszkańców. Ośrodek przemysłu włókienniczego i mleczarskiego. W pobliżu miasta znajduje się Buktyrmańska Elektrownia Wodna. Miejscowość otrzymała prawa miejskie w 1962 roku. | |
| Stiepnogorsk – miasto o znaczeniu obwodowym w północnym Kazachstanie, w obwodzie akmolskim. W 2009 roku liczyło ok. 47 tys. mieszkańców. Ośrodek przemysłu wydobywczego i chemicznego. Miejscowość otrzymała prawa miejskie w 1964 roku. | |
| Szczuczinsk – miasto w północnym Kazachstanie, w obwodzie akmolskim, siedziba administracyjna rejonu Burabaj. W 2009 roku liczyło ok. 44 tys. mieszkańców. Ośrodek przemysłu środków transportu, szklarskiego, drzewnego i spożywczego. Miejscowość otrzymała prawa miejskie w 1939 roku. | |
| Szonży - miasto w Kazachstanie, w obwodzie ałmackim, 18 700 mieszkańców. Przemysł spożywczy. | |
| Szymkent (kaz. Шымкент, ros. Шымкент, Szymkient, dawniej Чимкент, Czimkient, również Symkent, Czymkent) – miasto leżące na południowych krańcach Kazachstanu, przy granicy z Uzbekistanem. Ośrodek administracyjny obwodu południowokazachstańskiego. W mieście rozwinęło się górnictwo i hutnictwo ołowiu, przemysł maszynowy, chemiczny, mineralny, włókienniczy, skórzany (karakuły), spożywczy. Rafineria ropy naftowej, węzeł kolejowy, szkoły wyższe, teatry, muzeum. | |
| Tałdykorgan – miasto w południowo-wschodnim Kazachstanie, nad rzeką Karatał, u podnóża Ałatau Dżungarskiego, dawna stolica obwodu tałdykurgańskiego, obecnie stolica obwodu ałmackiego. Około 114 tys. mieszkańców. | |
| Tałgar, miasto w Kazachstanie, w obwodzie ałmackim, 42 tys. mieszkańców. Przemysł spożywczy, włókienniczy. | |
| Taraz, do 1936 Aulije Ata, 1936-1938 Mirzojan, do 1995 Dżambuł - miasto obwodowe w południowym Kazachstanie, na przedgórzu Tienszanu, na lewym brzegu rzeki Tałas. Znany jako miasto od V wieku (pod nazwą Taraz lub Talas), w X-XII wieku stolica państwa Karachanidów, wielki ośrodek handlu na szlaku jedwabniczym z Chin do Azji Środkowej i Europy, w XIII wieku stracił znaczenie, ponowny rozwój w XVIII wieku, od 1864 w Rosji, do 1992 w Kazachskiej SRR. - 398 tysięcy mieszkańców. | |
| Tekely - miasto w południowo-wschodniej części Kazachstanu, w obwodzie ałmackim, na przedgórzu Dżungarskiego Ałatau, 21 600 mieszkańców, eksploatacja rud cynku i ołowiu. | |
| Temyrtau – miasto w Kazachstanie. | |
| Turkiestan – miasto w południowym Kazachstanie w obwodzie południowokazachstańskim, w Azji Środkowej. Ludność: 81 tys. mieszkańców. Rozwinięty przemysł oczyszczania bawełny. Zachowane zabytki architektury z XII w. Nazwa miasta w języku perskim znaczy dosłownie Błogosławiony z Turkiestanu i odnosi się do grobowca sufickiego świętego Chodży Ahmada Jasawiego, wzniesionego za panowania Timura w latach 1389–1399. | |
| Uralsk – miasto w zachodnim Kazachstanie, na rzeką Ural. Ludność: 212,9 tys. (1999). Ośrodek administracyjny obwodu zachodniokazachstańskiego. Kazachowie stanowią 72% ludności miasta. Uralsk założono w 1584 przez Kozaków jaickich jako Jaiksk. Od 1775 nosiło nazwę Uralsk, a wraz z odzyskaniem niepodległości Kazachstanu kazachska nazwa została zmieniona na Orał. | |
| Ürżar – wieś we wschodnim Kazachstanie, w obwodzie wschodniokazachstańskim, siedziba administracyjna rejonu Ürżar. W 2009 roku liczyła ok. 17 tys. mieszkańców. | |
| Üszarał - miasto w Kazachstanie, w obwodzie ałmackim, 16 tys. mieszkańców. Przemysł spożywczy. | |
| Üsztöbe - miasto w Kazachstanie, w obwodzie ałmackim, 20 400 mieszkańców, przemysł spożywczy, włókienniczy. | |
| Uzynagasz - miasto w Kazachstanie, w obwodzie ałmackim, 22 700 mieszkańców. Przemysł spożywczy, maszynowy. | |
| Zajsan – miasto we wschodnim Kazachstanie, w obwodzie wschodniokazachstańskim, siedziba administracyjna rejonu Zajsan. W 2009 roku liczyło ok. 14,5 tys. mieszkańców. W mieście działa muzeum krajoznawcze. Miejscowość otrzymała prawa miejskie w 1941 roku. | |
| Zyrjanowsk – miasto o znaczeniu obwodowym w północno-wschodnim Kazachstanie, w obwodzie wschodniokazachstańskim, siedziba administracyjna rejonu Zyrjan. W 2009 roku liczyło ok. 39 tys. mieszkańców. Ośrodek wydobycia rud ołowiu i cynku, hutnictwa oraz przemysłu materiałów budowlanych, spożywczego i włókienniczego. Miejscowość została założona w 1791 roku w związku z rozpoczęciem eksploatacji okolicznych złóż rud ołowiu, kadmu i złota. W 1941 roku otrzymała prawa miejskie. | |
| Żangaözen – miasto w Kazachstanie, w obwodzie mangystauskim, na półwyspie Mangystau. Ludność: 51,1 tys. (1999). Prawa miejskie uzyskało w 1968. Miasto znane jest głównie z wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego. W mieście znajdują się także zakłady przeróbki gazu ziemnego oraz rafineria ropy naftowej. | |
| Żansügyrow - miasto w południowym Kazachstanie, w obwodzie ałmackim. Liczy 12 400 mieszkańców. | |
| Żarkent (hist. Panfiłow, kaz. Жаркент) - miasto w Kazachstanie, centrum rejonu panfiłowskiego w obwodzie ałmackim, 34 tys. mieszkańców. Przemysł spożywczy. | |
| Żezkazgan - miasto leżące nad rzeką Kara-Kengir w obwodzie karagandyjskim w środkowym Kazachstanie. Założone w 1954 po powstaniu więźniów w pobliskim gułagu - Kengirze. Obecnie liczy 115 365 mieszkańców. Posiada połączenie kolejowe z Karagandą oraz port lotniczy. W pobliżu miasta znajdują się złoża miedzi, która przerabiana jest w miejscowej hucie. Poza tym jest to ośrodek przemysłu spożywczego. W jego rejonie wielokrotnie lądowały załogowe statki kosmiczne. | |
| Żytykara - miasto w Kazachstanie, w obwodzie kustanajskim, 44 tys. mieszkańców (2006) | |