| Nauru [wymowa w języku polskim: nałru], oficjalnie Republika Nauru (ang. Republic of Nauru, naurański Republik Naoero) wcześniej nazywana Pleasant Island – wyspiarskie państwo położone w zachodniej części Oceanu Spokojnego, w Mikronezji, w odległości około 42 km na południe od równika. Jest obecnie najmniejszą republiką na świecie, zarówno pod względem wielkości (21,3 km kwadratowych), jak i liczby ludności (około 14 tysięcy mieszkańców) oraz trzecim, po Monako i Watykanie, najmniejszym państwem na świecie. Wielkość wyłącznej strefy ekonomicznej wynosi 308 480 km², natomiast powierzchnia wód terytorialnych to 41 km². Zasiedlone przez ludy Mikronezji i Polinezji, Nauru zostało zaanektowane przez Cesarstwo Niemieckie w 1888 i pozostawało jego kolonią do 1914, gdy przejęły je wojska australijskie. Po I wojnie światowej Nauru stało się terytorium mandatowym kategorii C Ligi Narodów, administrowanym przez Australię, Nową Zelandię oraz Wielką Brytanię. Podczas II wojny światowej Nauru było okupowane przez wojska japońskie. Po zakończeniu wojny Nauru zostało przekształcone w terytorium powiernicze ONZ. Państwo zadeklarowało swoją niepodległość w 1968 roku. W pierwszej połowie XX wieku Nauru całkowicie utrzymywało się z wydobycia fosforytów. Na Nauru znajdowały się wówczas jedne z największych złóż tych skał na świecie. Przed uzyskaniem przez wyspę niepodległości eksploatowały je Australia, a przedtem też Wielka Brytania i Niemcy. Jednakże po proklamowaniu niepodległości rząd znacjonalizował złoża, powołując do życia Nauruańską Korporację Fosforytową (NPC) w celu podjęcia ich eksploatacji. Z tego powodu w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku Nauru mogło się cieszyć z jednego z najwyższych dochodów na jednego mieszkańca na świecie. W latach osiemdziesiątych rezerwy złóż zaczęły się wyczerpywać, jednocześnie środowisko na wyspie zostało poważnie naruszone, co z kolei przełożyło się na niestabilność rządów. W latach dziewięćdziesiątych Nauru stało się rajem podatkowym, przez co w pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku znalazło się pod presją organizacji zwalczającej pranie brudnych pieniędzy. Na skutek nieudanych inwestycji i korupcji rządu zyski wypracowane w poprzednich dekadach zostały roztrwonione, a głównym źródłem dochodów na wyspie stała się pomoc od australijskiego rządu. |
